Gà nòi là một giống gà nội địa đặc trưng của Việt Nam, được nuôi nhằm mục đích tham gia vào các trận đấu gà hấp dẫn. Chúng là một trong ba giống gà có khả năng chiến đấu xuất sắc nhất tại Việt Nam. Với khí chất dũng mãnh, oai vệ và tính chiến đấu cao, gà nòi đã trở thành biểu tượng của sự mạnh mẽ và gan dạ trong giới nuôi gà chọi. Trong bài viết này, hãy cùng tìm hiểu chi tiết và khám phá những dòng gà nòi nổi tiếng nhất ở nước ta nhé!
Gà nòi, còn được gọi là gà đá, gà chọi, hay gà cựa, là một giống gà nội địa nổi tiếng của Việt Nam. Được nuôi chủ yếu để tham gia vào các trận đấu gà kịch tính, gà nòi sở hữu khí chất uy dũng với dáng vẻ hùng tráng và oai vệ. Đặc biệt, chúng nổi tiếng với tính chiến đấu cao và khả năng ra đòn hiểm hóc, khiến chúng trở thành những chiến binh thực thụ trong các sới gà.
Ở mỗi miền, gà nòi sẽ có những đặc điểm nhận dạng khác nhau, nhưng chúng đều mang trong mình những đặc trưng chung của giống gà này. Đặc điểm chung của gà nòi là bộ lông màu xám hoặc đỏ lửa, xen lẫn những vệt xanh biếc tạo nên vẻ ngoài ấn tượng. Gà mái nòi thường có lông màu xám đá, vóc dáng to lớn, chân cao, và thịt đỏ cực kỳ săn chắc, thể hiện sức mạnh và sự bền bỉ của chúng.
Gà chọi miền Bắc nổi bật với lối nuôi gà đòn, loại gà sử dụng các đòn thế mạnh mẽ để tấn công. Các đòn thế của chúng tuy ra chậm nhưng cực kỳ uy lực, có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến đối thủ. Những dòng gà chọi xuất sắc nhất miền Bắc thường đến từ các địa phương nổi tiếng như:
Đầu tiên, nổi tiếng ở miền Bắc thì không thể không kể đến Gà Thổ Hà (Bắc Giang), Đồ Sơn (Hải Phòng)
Nghi Tàm, Nghĩa Đô, Vân Hồ (khu vực Hà Nội)
Ngoài ra, các tỉnh như Bắc Ninh, Thái Nguyên, Phú Thọ, Sơn La, và Đô Lương (Nghệ An) cũng là những nơi sản sinh ra nhiều dòng gà nòi hay.
Gà nòi miền Bắc thường là những giống gà đòn truyền thống, đã có mặt từ lâu đời tại Việt Nam. Mặc dù hiện nay, đá gà cựa đang ngày càng phát triển, nhưng đá gà đòn vẫn giữ vững vị trí riêng biệt của mình. Trong các hội đá gà, những chú gà chọi đẹp nhất miền Bắc luôn thu hút sự chú ý với dáng vẻ oai phong và khả năng chiến đấu vượt trội.
Các hoạt động mua bán gà chọi tại miền Bắc cũng rất sôi nổi. Tại khu vực Hà Nội, Nghi Tàm và Yên Phụ là những địa điểm nổi tiếng, thu hút nhiều người chơi gà. Ngoài ra, các chợ gà chọi có tiếng cũng là nơi người chơi gà thường xuyên lui tới để giao lưu và mua bán.
Miền Trung là nơi nổi tiếng với nhiều lò gà tên tuổi, phải kể đến như Ninh Thuận có gà Phan Rang; Khánh Hòa có gà Vạn Giã và Gò Dúi; Quảng Ngãi có gà Sông Vệ và Sa Huỳnh. Đặc biệt, Bình Định nổi tiếng với giống gà đòn (gà đòn Bình Định). Khi đá gà liên tỉnh, các đối thủ đều phải thận trọng khi gặp gà chọi Bình Định. Vùng đất này có nhiều lò gà danh tiếng như Hoài Châu và Kim Giao (Hoài Hải) ở Hoài Nhơn, gà Mộc Bài (Ân Phong) ở Hoài Ân, gà Cát Chánh ở Phù Cát, gà Gò Bồi Tuy Phước, và gà Phú Tài Quy Nhơn. Đặc biệt, Tây Sơn nổi tiếng với dòng gà Bắc Sông Kôn, dòng gà Nguyễn Lữ lưu truyền.
Trong số các giống gà kể trên, gà chọi Khánh Hòa và gà nòi Bình Định là những đại diện tiêu biểu cho các giống gà miền Trung. Không chỉ đẹp về ngoại hình và vóc dáng, những chiến kê này còn thể hiện sự tài tình trong các trận chọi gà, với khả năng khắc lối đối thủ một cách xuất sắc. Đây chính là điểm mạnh và sức cuốn hút của mỗi trận đá gà ở miền Bắc và miền Trung.
Miền Nam nổi tiếng với các dòng gà chọi như gà Chợ Lách (Bến Tre), gà Cao Lãnh (Đồng Tháp), gà Châu Đốc (An Giang), và gà Bà Điểm. Tuy nhiên, ở miền Nam chủ yếu phổ biến lối đá gà cựa. Đá gà cựa là một hình thức thi đấu mang tính sát phạt cao, trong đó người ta thường gắn cựa sắt vào chân gà hoặc mài cựa gà thật bén. Lối chơi này thiên về sự ăn thua, ít thể hiện được tài nghệ thực sự của gà chọi.
Gà nòi cựa, hay còn gọi là gà cựa, có nguồn gốc từ những di dân từ Chiêm Thành mang theo khi khai phá miền Nam. Những giống gia cầm này đã sống sót và phát triển thành dòng gà nòi ngày nay. Để phân biệt với giống gà nòi miền Bắc, nhiều nơi gọi chúng là gà cựa hoặc gà nòi cựa.
Lối đá gà cựa rất thịnh hành ở miền Nam, với sự hỗ trợ của các loại cựa sắt sắc bén, khiến cho các trận đấu gà chọi tại đây có tính sát phạt rất cao và tập trung vào sự thắng thua. Mặc dù vậy, lối chơi này lại khó chiêm ngưỡng được tài nghệ thực sự của các chiến kê.
Loại gà chọi gắn liền với miền đất võ Bình Định nổi tiếng với tầm vóc cao lớn, xương chắc khỏe và cơ bắp phát triển mạnh mẽ. Mỗi chiến kê Bình Định toát lên một khí chất mạnh mẽ và khả năng chịu đòn bền bỉ, là điểm mạnh nổi bật của chúng. Đặc biệt, mỗi con gà chọi Bình Định có thể chịu đựng tới 40 hiệp đấu liên tục (mỗi hiệp kéo dài 20 phút và nghỉ 5 phút).
Đặc điểm dễ nhận biết của gà Bình Định là phần đầu, cổ, ngực và đùi rất thưa lông, nhưng lông ở phần cánh lại rất phát triển. Điều này hỗ trợ chúng bay cao và tung ra những đòn tấn công mạnh mẽ. Trong số các dòng gà Bình Định, hai dòng nổi tiếng nhất là dòng Ngân Hàng và Bảy Quéo, tập trung chủ yếu ở vùng đất Quy Nhơn.
Gà nòi Chợ Lách nổi bật với bộ lông óng mượt, chân vuông, ngực ưỡn và lưng cong. Giống gà này có sức đề kháng rất tốt, ít mắc các bệnh vặt như sổ mũi, khò khè, và nguy cơ mắc cúm gia cầm rất thấp. Đặc biệt, gà Chợ Lách ở Bến Tre nổi tiếng với sức bền dẻo dai và kỹ thuật chiến đấu xuất sắc. Vì vậy, trong giới chơi gà, chúng được đánh giá cao và thường được gọi là “kỳ kê” hay “hùng kê”.
Bài viết đã cung cấp một cái nhìn tổng quan về gà nòi và giải đáp câu hỏi "gà nòi là gì?". Được biết đến với nhiều tên gọi khác nhau và đặc điểm đặc trưng từng miền, gà nòi là một phần không thể thiếu trong văn hóa đá gà của Việt Nam. Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp ích cho bạn, và đừng quên theo dõi các bài viết từ SV388 để cập nhật thêm thông tin hữu ích!
